Phong hóa The Lord of the Rings (phim 1978)

Đại chiến hai cánh quânTạo hình nhân vật Aragorn.

Cùng thời điểm nhóm Bakshi còn ở khâu lập kế hoạch sản xuất, đề án Bakshi-Zaentz vướng vào cuộc chạy đua mua-bản-quyền với tổ hợp Rankin-Bass[10]. Nhà điều hành Saul Zaentz thậm chí thưa ra pháp viện hòng chặn nhóm Rankin-Bass chiếu phim trước, nhưng cuối cùng tòa án xử Bakshi-Zaentz được cuốn Đoàn hộ nhẫn và nửa đầu cuốn Hai tòa tháp, còn nửa sau cuốn Hai tòa tháp và Đức vua trở về thuộc Rankin-Bass[11]. Ngoài ra, các hậu duệ nhà Tolkien lại đề nghị các bên chuyển thể nốt cuốn Chàng Hobbit, trong khi đạo diễn Bakshi chê tác phẩm này có "giọng điệu trẻ con" và khước từ, thì rốt cuộc nhóm Rankin-Bass nhận thực hiện với phí bản quyền tương đối dễ chịu. Sự kiện này đương thời được báo giới biếm trích là "Đại chiến Tolkien" (Battle of Tolkien, Battle for Tolkien's...) hoặc "Đại chiến hai cánh quân" (Battle of the two armies)[12].

Tuy nhiên, hai bản phim Chàng Hobbit (1979) và Đức vua trở về (1980) của hãng Rankin/Bass dù được phát đại trà trên hệ thống truyền hình cáp quốc gia nhưng đạt tỉ suất khán giả rất thấp[13]. Khi báo giới phỏng vấn, Ralph Bakshi nêu quan điểm rằng những cuốn này đã hạ phẩm chất trứ tác kinh điển Tolkien (an awful, rip-off version of The Hobbit)[14]. Bên cạnh đó, sau khi coi bản phim Bakshi, bà Priscilla Tolkien - một trong những người thừa kế bản quyền Chúa nhẫn - đã có những phát biểu hàm ý khen ngợi[15].

Mặc dù vậy, sang thập niên 1980, khi nhà Tolkien đề nghị nhóm Bakshi-Zaentz tái xúc tiến các phần Chúa nhẫn còn lại, nhưng do nhiều nguyên nhân khách quan nên đạo diễn Ralph Bakshi từ chối[16]. Rốt cuộc, vào năm 1987, khi hãng Warner Bros tiếp nhận tổ hợp Rankin/Bass đã mua đứt bản quyền Chúa nhẫn Bakshi để nối ba phần lại thành loạt phim thống nhất[17]. Khi hãng đem chào hàng tại các hệ thống truyền hình, đa số nhà phê bình đều nghiêng về chất lượng bản Bakshi hơn.

Thế hệ nuối tiếc

Bộ phim hoạt họa Chúa nhẫn đạt doanh thu 30.5 triệu Mĩ kim riêng địa hạt Bắc Mỹ và 3.2 triệu nữa tại Anh Quốc, chưa thống kê những thị trường khác trên thế giới, trong khi tổng kinh phí chỉ chưa đầy 4 triệu. Tuy nhiên, thành công dang dở khiến công luận Anh ngữ áy náy suốt thời gian dài (it received mixed reactions from critics, and hostility from disappointed viewers that it was incomplete; there was no official sequel to cover the remainder of the story).

Trong ba thập niên sau khi ra đời, bắt đầu từ những năm 1980, bản phim Chúa nhẫn của Bakshi là cuốn phim được chiếu thường xuyên nhất ở khung 22:00 trên kênh thiếu nhi trực thuộc đài BBC. Theo nhà điện ảnh Peter Jackson, ông từng đọc truyện Chúa nhẫn khi còn nhỏ trong một lần giết thời giờ trên hỏa xa và vô cùng yêu thích. Tuy nhiên, khi đón coi bản Chúa nhẫn Bakshi, ông "thuộc về thế hệ trẻ nuối tiếc" vì phim không được trọn vẹn. Điều này kích thích Peter Jackson dấn thân vào điện ảnh và đau đáu hoàn tất bản điện ảnh này. Sau này, khi giới kí giả phỏng vấn nhân loạt Chúa nhẫn bản Jackson kết thúc, Ralph Bakshi thổ lộ rằng ông chưa hề coi bản phim này (I'm glad Peter Jackson had a movie to look at—I never did. And certainly there's a lot to learn from watching any movie, both its mistakes and when it works. So he had a little easier time than I did, and a lot better budget). Đồng thời, Bakshi chê Jackson kém hiểu biết và tung hê đủ thứ kĩ xảo chẳng qua để quảng cáo trò chơi điện tử[18]. Nhưng tới năm 2015, ông Ralph Bakshi phải cáo lỗi và xin rút lại những nhận xét đó (apologized for some of his remarks).

Còn theo giới phê bình, Peter Jackson hầu như trung thành với thủ pháp tạo hình của Bakshi. Nhưng ở thời đại Jackson, kĩ xảo vi tính tối tân cho phép phỏng dựng những đại cảnh chân thực hơn phong cách thủ công thời Ralph Bakshi[19][20]. Jackson thậm chí bắt chước Bakshi ở việc bỏ qua phần đầu Chàng Hobbit để chỉ tập trung vào cuộc phiêu lưu hủy Nhẫn, mãi hơn thập niên sau khi loạt Chúa nhẫn kết thúc thì ông mới dựng tiếp Chàng Hobbit và coi như phần tiền truyện, nhưng chỉ nhằm mục đích tôn vinh di sản của tác gia J. R. R. Tolkien. Khi báo giới phỏng vấn, Peter Jackson thường ngỏ ý hàm ơn Tolkien và Bakshi[21][22][23].

  • Bắt đầu từ năm 1979, họa sĩ Luis Bermejo đã dùng bản điện ảnh Chúa nhẫn của Ralph Bakshi làm nguyên mẫu khai trương loạt mạn họa dựa theo nguyên tác Chúa nhẫn. Việc này đã được quỹ Tolkien cấp phép đặc biệt. Tuy nhiên, các tác phẩm này tuy tiêu thụ khá chạy tại Âu châu lại không được dịch sang Anh ngữ vì vi phạm mấy điều trong luật sở hữu trí tuệ[24].
  • Thập niên 1980, tại Tô LiênNhật Bản từng có những đại dự án chuyển thể loạt truyện Chúa nhẫn[25][26], nhưng đều bị đình chỉ vô thời hạn vì chất lượng nghệ thuật không khả quan được so với bản Bakshi[27].
  • Cho tới năm 2020, Chúa nhẫn Bakshi vẫn là xuất phẩm hoạt họa có lượng diễn viên cả đóng phối hợp và lồng tiếng lớn nhất thế giới.

Liên quan

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: The Lord of the Rings (phim 1978) http://www.allrovi.com/movies/movie/v30049 http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=lordofther... http://www.fpsmagazine.com/feature/040703bakshi-6.... http://www.fulvuedrive-in.com/interview/1032/RALPH... http://filmforce.ign.com/articles/518/518805p1.htm... http://jimhillmedia.com/blogs/jim_korkis/archive/2... http://www.slate.com/articles/arts/culturebox/2001... http://www.tolkienlibrary.com/miscellanea/comics/d... http://sf-encyclopedia.uk/fe.php?nm=lord_of_the_ri... https://www.bakshistudio.com